Անգլերեն
9. Choose the correct verb form.
1. The children are playing/play in the yard now. The children are playing in the yard now.
2. My sister is watering/waters the fl owers every day. My sister is waters the fl owers evers day.
3. Father is reading/reads newspapers in the evenings. Father is reads newspapers in the evenings.
4. Della is writing/writes the exercises now. Della is writing the exercises now.
5. They always are swimming/swim in the lake in summer. They always are swim in the lake in summer.
6. Bob is at home now. He is doing/does his lessons. Bob is at home now. He is doing his lessons.
10. Make up sentences in proper tense forms.
1. They/to write/a dictation/now. They are wraite a dication now.
2. He/to play/computer games/every day. He plays computer games every day.
3. he/to watch TV/now? Is he watching TV now?
4. What/he/to do/now? Is what he doing.
5. We/not to go/to school/on Sundays. We don’t go to school on Sundays.
6. They/not to listen/to music/now. They aren’t listen to music now.
«Կանաչ եղևնին»
Զմրուխտ գարունն էր հյուր եկել բնությանը: Այգում ու անտառներում քաղցրահնչյուն երգում էին թռչունները: Արևը իր ջերմ ժպիտով ողջունում էր նորաբաց բողբոջներին: Բնությունը զարթոնք էր ապրում: Ծեր այգեպանն իր այգում մի փոքրիկ եղևնի տնկեց՝ հազիվ մեկ եղևնի: Եղևնին նման էր կանաչ հանդերձ հագած, շփոթված երեխայի: Արևի շողերը հազիվ էին հասնում նրան: Մի մեծ, հզոր բարդի իր ճյուղերով փակել էր արեվի ճանապարհը: Եղևնին տխրում էր արևի կարոտից: Նա բարձրահասակ բարդու ստվերի տակ իրեն զգում էր խեղճ ու անօգնական:
Մի օր էլ փոքրիկ եղևնին չդիմացավ ու սկսեց բարձրաձայն արտասվել: Հպարտ բարդին լսեց նրա լացի ձայնը ու հարցրեց.
-Ինչո՞ւ ես լաց լինում, այգեպանը լացկաններին չի սիրում:
-Ես լացկան չեմ, բայց արևի շողերը ինձ չեն հասնում եվ ես վախենում եմ, որ միշտ փոքրիկ կմնամ: Իսկ ես այնքա ՜ն եմ ուզում մեծանալ, գեղեցիկ ծառ դառնալ,-ասաց փոքրիկ եղևնին:
Բարդին արհամարհանքով վերևից քմծիծաղ տվեց.
-Մի քեզ նայի՛ր, քո թույլ ճյուղերին: Դու չես կարող մեծանալ: Իսկ հիմա ինձ նայի՛ր: Տե՛ս, թե որքան հզոր եմ ու ուժեղ: Եվ այնքան պիտի բարձրանամ, որ ճյուղերս երկինք հասցնեմ:
Փոքրիկ եղևնին ավելի կծկվեց ու ինքնամփոփ դարձավ: Այդպես անցավ գարունը և եկավ շոգ ամառը: Բարդու սաղարթն ավելի փարթամացավ: Արևի ճառագայթները չէին կարողանում ճեղքել նրա հզոր ճյուղերը, որպեսզի հասնեն եղևնուն: Իսկ փոքրիկ եղևնին այնքա՜ն էր ուզում աճել ու մեծանալ:
Եղևնին կրկին սկսեց կամացուկ հեծկլտալ: Անպատկառ բարդին շրջվեց և գոռաց նրա վրա.
-Ի՞նչ ես նորից նվնվում:
Եղևնին լացակումած շշնջաց.
-Խնդրում եմ, խղճա՛ ինձ, մի քիչ բացի՛ր ճյուղերդ: Թող արևը ինձ էլ հասնի:
-Այդ էր պակաս, որ քեզ նման խղճուկի համար նեղացնեմ իմ ճյուղերին,-հոխորտաց բարդին:
Փոքրիկ եղևնին ձայնը կտրեց: Ամառն էլ անցավ ու եկավ ոսկեհեր աշունը: Բարդին աշնանային զգեստ հագավ: Նրա կանաչ-դեղին տերևները անհոգ խաղում էին իրար հետ: Բայց ահա խոր աշնան անսիրտ քամին պոկոտեց բարդու տերևներն ու ցաքուցրիվ շպրտեց դեսուդեն: Բարդին լրիվ մերկացավ ու սկսեց դողալ: Ալեհեր ձմեռն իր ցուրտ շնչով սառեցրեց ողջ բնությունը: Բարդին սարսռաց ցրտից ու նրա բնին արցունքի սառած բյուրեղներ երևացին: Բարդին նայեց փոքրիկ եղևնուն, որ դեռ կանաչ էր ու չէր մրսում:
-Խնդրում եմ, գրկի՛ր իմ բունը, թե չէ ես կմեռնեմ ցրտից,-հուսահատ աղերսեց բարդին:
-Երբ ես լալիս էի, դու ինձ չէիր օգնում: Երբ ես խնդրում էի, դու չէիր լսում իմ ձայնը: Բայց ես կօգնեմ քեզ: Չէ՞ որ մենք բոլորս մեր մայր բնության զավակներն ենք,-ասաց եղևնին:
Փոքրիկ եղևնու բարի սիրտը լցվեց խղճահարությամբ և նա իր մատղաշ, կանաչ ճյուղերով փաթաթվեց ու գրկեց բարդու սառած բունը:
Առաջադրանքներ
1 Բացատրիր ընդգծված բառերը։
հանդերձ-Հագուստ, զգեստ:
սաղարթն- Բույսի տերևների ամբողջությունը, տերևներ:
հոխորտաց- Համարձակ, խրոխտ, հանդուգն
Ալեհեր-Ճերմակած մազերով:
սարսռաց- Սարսուռ բերող՝ պատճառող:
աղերսեց— Թախանձագին աղաչել, ողոքել:
2․Բնութագրի՛ր եղևնուն։
Շատ սիրուն եր միջին հասակի եր բարի և շատ հանփերատար եր:
3․ Հեքիաթից դուրս գրիր բարդուն բնորոշող արտահայտությունները։
4․ Տեքստից առանձնացրու բառակապակցությունները և դրանից երեքը գործածիր նախադասություններում։
5․ Նշված նախադասությունից դուրս գրիր հատկանիշ ցույց տվող բառերը։Փ
Փոքրիկ եղևնու բարի սիրտը լցվեց խղճահարությամբ և նա իր մատղաշ, կանաչ ճյուղերով փաթաթվեց ու գրկեց բարդու սառած բունը:
6․ Հեքիաթից դուրս գրիր մեկական պատմողական և հարցական նախադասություն։
7․ Համառոտիր նախադասությունները՝ թողնելով միայն գլխավոր անդամները։
Այգում ու անտառներում քաղցրահնչյուն երգում էին թռչունները:
Արևը իր ջերմ ժպիտով ողջունում էր նորաբաց բողբոջներին:
Բայց ահա խոր աշնան անսիրտ քամին պոկոտեց բարդու տերևներն ու ցաքուցրիվ շպրտեց դեսուդեն:
Բնագիտություն, Քալորդ հրաբուխ
Հրաբուխի քալորդը լինում է պինդ և թույլը, թույլը նշանակում է որ լավան բարձրանում է և
հրաբուխի կողքերը ճագում են իսկ պինդը որ հրաբուխի միջուկը ավելի է արագանում և
լավան թապվում է ավելի շատ և արագ դրա համար ել լինում էն մեծ հարաբուխներ, որ-
ոնք ունեն մեծ խորք և եթե լավան թապի այդ հարբուխը կճաքի և լավան կթափվի, իսկ
փոքր հրաբուխը եթե թափվի այդ հրաբուխը կմեծանա:
Մաթեմատիկա
Խնդիր.330
Բ) 3 բեռնատար մեքենաներ տեղափոխում էին 12տ 800կգ ձմերուկ:
Առաջին մեքենայում կար 3տ 240 կգ, երկրոորդում 1տ 120կգ ավելի քան
առաջինում: Որքան ձմերուկ կար երրորդ մեքենայում:
Լուծում
12 տ 800 կգ-3 տ 240 կգ=9տ 660կգ
9 տ 660 կգ+1տ 120կգ=10 տ 540 կգ
10տ 540 կգ-1 տ 120 կգ=9տ 420 կգ
Պատ.9տ 420 կգ
Խնդիր.339
Բ) 2 պաղպաղակն արժե այնքան, որքան 4 բլիթը: Արամը որքան պետք է
վճարի 5 պաղպաղակի համար, եթե 5 բլիթի համար վճարել է 200 դրամ:
Լուծում
200×4=800
800-200=600
Պատ.600
Խնդիր.340
Երկու մեքենայում կար ընդամենը 8 տ 800 կգ հացահատիկ: Դրանցում
հացահատիկի զանգվածները հավասարեցնելու նպատակով առաջին մեքե-
նայից 350 կգ հացահատաիկ տեղափոխեցին երկրորդի մեջ: Որքան հացա-
հատիկ կար յուրաքանչյուր մեքենայում նախղան տեղափոխելը: